Haberlerde sık sık izleriz; küresel ısınmanın etkileri, ozon tabakasının delinmesi, buzulların erimesi, nükleer sızıntılar, sanayi artıklarının zararları, ekolojik dengenin bozulması gibi küresel boyutta çevre sorunları üzerine uluslararası büyük toplantılar, konferanslar düzenlenir, alınması gereken tedbirler konuşulur.
Birde insanların, çok basit görünen davranışlarla çevreye verdikleri zararlar vardır ki, belki de bunların bazıları en az küresel boyuttaki etkenler kadar yeryüzünde zararlara yol açmaktadırlar.
Birkaç çok basit örneklerle konuyu açmaya çalışacağım:
Yere tükürmek; aslında edep yönünden de hoş karşılanmayan bir davranış olmakla beraber bu basit hareketiniz, varlığından bile haberdar olmadığınız ancak bu dünyaya bir şekilde katkısı olan bir yeryüzü canlısına belki de zarar vermekte hatta onun yok olmasına bile sebep olabilmektedir!
Yanan bir sigara izmaritini yere atmak; birçok insanımız için sıradan bir şey. Bazılarımız buna sadece çevreyi kirletmesinden dolayı kızarız. Fakat bunun, bazen çok büyük sorunlara ve yangınlar gibi felaketlere de sebep olabildiklerini biliyoruz. Bununla beraber, birinci bölümde bahsettiğim, şahit olduğum vakada olduğu gibi yanan sigara izmaritinin onlarca belki yüzlerce karıncanın yaşamlarını sürdürdükleri yuvalarının tamda giriş-çıkışına düşerek burayı kapattığını ya da düştüğü an birkaç karıncayı veya herhangi bir böceği yakıp kavurduğunu bir düşünün! Sorumsuzca bir davranışınızla bilmeyerek de olsa masum canlılara zarar vermenizin mutlaka bir vebali vardır!
Yere atılan çiğnenmiş bir sakız; kuşların gagalarına yapışarak onlara büyük sorunlar yaşattıklarına sosyal medyada rastlamıştım. Acaba, karıncaların ve diğer böceklerinde yere atılan çiğnenmiş sakızdan etkilenebilecekleri hiç aklınıza gelir miydi? Bununla ilgilide video çekimi yaptım; birkaç karıncanın yerde debelenip durduklarını gördüm! Biraz daha yakından izlediğimde, ayaklarına ve antenlerine yapışan sakız yüzünden bu minicik canlıların, acılar içerisinde, dakikalarca bulundukları yerde dönüp durduktan sonra can verdiklerini izledim! Alttaki videodan karıncanın dramını izleyebilirsiniz.
Daha nice örnekler verilebilir; görünüşte çok basit, hatalı-yanlış- sorumsuzca davranışlar sonucu birçok masum canlının zarar görmesine ve hatta basit gördüğümüz hatalı davranışlarımızla ekolojik dengenin bozulmasına bile sebep olabilmekteyiz!
İnsanlar bazen büyük bir yanılgı sonucu, özellikle mikro dünya sakinlerine büyük zararlar vermektedirler. Şöyle ki, bazı yeryüzü canlıları insanların yaşam alanlarına sıza bilmekteler veya bir şekilde insanoğluna çeşitli yönlerden zararlar vermektedirler!
Hiç kimse evinde karınca ve diğer böceklerle beraber yaşamak istemez ve böyle bir durumla karşılaştığında hemen onları yok etmenin yollarını arar. Aynı şekilde, başka birçok canlıda yuvalarında, özel yaşam alanlarında yabancıları istemezler!
Bir ‘ayı’ acaba ‘ininde’ bir insanoğluyla beraber yaşamak ister mi? Ya da bir karınca yuvasında başka bir canlının yaşamasına müsaade eder mi?
Dolayısıyla, özel yaşam alanlarına giren veya tarlada, bağda-bahçede ürünlere zarar veren böcekler-haşereler çeşitli yöntemlerle yok edilebilirler. Bundan dolayı da kimse sorgulanmaz, kınanmaz. Çünkü bu mecburiyetten kaynaklanan bir davranıştır.!
Ancak bu canlıları, kendi yaşam ortamlarında, kimseye veya herhangi bir şeye zararları olmadığı bir durumda yok etmek veyahut onlara zarar vermek doğaya karşı işlenmiş bir suçtur!
İşte bu konuda insanoğlunun yanılgısı şudur; insanlar kendi ortamlarına sızdıklarında, rahatsızlık duyup yok ettikleri canlılara düşman kesilmekteler ve artık onlar insanoğlunun kafasında, görüldükleri yerde yok edilmeleri gereken zararlı yaratıklar olarak yer etmektedirler!
Aslında onların dünyada oluş sebepleri ve yeryüzüne katkıları hakkında doğru bilgilere sahip miyiz acaba? Belki de o zararlı görülen, hatta tiksinilen bazı böcekler, yeryüzüne, insanlardan daha fazla katkı ve değerler katmaktadırlar!
Bilim insanları, birçok teknolojik icatların yeryüzü canlılarından ilham alınarak yapıldığını bildirmektedirler! Eğer internette de arama yaparsanız bazı ilaçların karıncalar ve diğer bazı yeryüzü canlılarından öğrenildiğini ve yine aramalarınızda, bazı ileri teknolojik araç-gereç ve cihazlarında yeryüzü canlılarından esinlenerek üretildiğini göreceksiniz!
Eğer İnternette, karıncalarla ilgili biraz daha derin aramalar yaparsanız çok ilginç ve etkileyici bilgilere ulaşacaksınız. Dünyanın en meşhur üniversitelerinde karıncalarla ilgili araştırma merkezleri ve enstitüler olduğunu öğreneceksiniz! Çok ünlü TV kanallarınca, karıncalarla ilgili orijinal belgeseller hazırlandığını ve Amerikan, Avrupa, Rus, Japon ve diğer ülkelerin sitelerinde karıncalar ve diğer yeryüzü canlılarıyla alakalı çok önemli bilimsel makaleler yayınlandığını göreceksiniz!
Geçenlerde, internette gezinirken, bunlara örnek olacak, çok ilginç bir haberle karşılaştım! Neydi biliyor musunuz? Washington Post’un internet sitesinde, ‘Karıncaların tuvalet alışkanlıklarına’ dair yapılan bilimsel bir araştırmayla ilgili makale! Dünyanın en tanınan ve en etkin bir yayın organında böyle bir makaleye yer verilmesi, karıncaların yaşamlarının izlenmesinin ne kadar ciddiye alındığına dair örneklerden sadece birisidir.