Türkçe baskısı, ilk olarak Pergole Yayınevi tarafından Ocak 2020’de İstanbul’da yapılan, Ukrayna Edebiyatının Klasiklerinden, “Kaydaş Ailesi” Romanını Türkçeye çevirerek, Edebiyatımıza kazandıran, Kiev Milli Taras Şevçenko Üniversitesi Türkoloji Bölüm Başkanı Doç.Dr. Sayın Iryna Pokrovska ile ikinci kez bir söyleşi gerçekleştirdik.

Birkaç bölümden oluşacak söyleşimizin bu İlk bölümünde, Sayın Iryna Pokrovska hakkında kısa bilgiler verdikten sonra röportajımıza geçeceğiz.

Doç.Dr. Iryna Pokrovska Kimdir?  

Kiev Milli Taras Şevçenko Üniversitesi Türkoloji Bölüm Başkanı Doc.Dr. İrına Pokrovska 25 Mayıs 1981 tarihinde Kyiv şehrinde doğdu. 1998 yılında 68 sayılı Kyiv Lisesi’ni birincilikle bitirerek altın madalya almaya hak kazanmıştır.

Eylül 1998 yılında Kyiv Milli Taras Şevçenko Üniversitesi’nin Şarkiyat bölümüne girmiştir.

Haziran 2003 yılında ‘Türk dili ve edebiyatı, İngiliz dili’ üzerinde Kyiv Milli Taras Şevçenko Üniversitesi’nden mastır derecesi ile mezun olmuştur.

Eylül 2003 tarihinden Haziran 2008 tarihine kadar öğretim üyesi, 2008 yılından itibaren Filoloji Enstitüsünün Türkoloji Bölümü görevinde, Eylül 2013 tarihinden itibaren Türkoloji Bölümü başkanı görevinde çalışmaktadır.

20 Şubat 2007 tarihinde ‘Hayvan unsurlarını içeren Türk deyimlerinin anlamlarının özellikleri’ (PhD) tezini savunmuştur.

04 Nisan 2017 tarihinde de ‘Türk dilinde dini ve laik unsurların diyalektiği’ adlı bilim doktoru tezini  (ilgili kurul tarafından verilen ve tez savunularak kazanılan Ukrayna’da en yüksek bilim derecesi) savunup en Türkolog olmuştur. 

Şu an Türk dilinin ve edebiyatının güncel konularıyla ilgili Türkiye, Türkmenistan, Macaristan, İtalya, Ukrayna, Rusya gibi ülkelerde 90 üzerinde yayınlanmış makalesi ve Ukraynalılar ve yabancılar için Türk Dili ve Gagauz Dili, Kırımtatar Dili ve Azerbaycan Dili üzerine yayınlanmış 10 ders kitabı mevcuttur.

Aynı zamanda Türkçeden Ukrayna diline ve Ukrayna dilinden Türkçeye edebi tercümeleri yapmaktadır.

-Hocam, okuyucularımız için kısaca kendinizden bahseder misiniz?

Merhabalar, benim adım İrina Pokrovska. Kiev Milli Taras Şevçenko Üniversitesinde şu an Türkoloji bölümünde çalışıyorum. 20 yıldan fazla Türkoloji alanında hocalık ve tercümanlık yapıyorum.

-Türkçemize kazandırdığınız, Ukrayna Edebiyatının Klasiklerinden olan, “Kaydaş Ailesi” eserinin Yazarı hakkında da bilgiler verebilir misiniz?

Semen oğlu İvan Neçuy-Levıtskıy: 25 Kasım 1838 tarihinde Stebliv Kasabası’nda doğdu (Çerkası ili, Ukrayna.) Babası Semen Bey eğitimli biriydi, evinde büyük bir kütüphanesi vardı, kendi parasıyla oğlunun da okuma ve yazmayı öğrendiği köy okulunu kurmuştu.

Boguslav Manastırı’nda eğitim almış, Latince, Yunanca ve Eski Slavcayı öğrenmişti. 1853’ten 1859 yılına kadar Kyiv İlahiyat Mesleki Okulunda eğitim alırken Taras Şevçenko ve Mıkola Gogol eserlerinden etkilenmiştir.

1861 yılında İvan, Kyiv İlahiyat Akademisi’ne girmişti. Akademide aldığı eğitim ile birlikte kendisi de Fransızca ve Almanca öğrendi, Ukrayna ve Avrupa yazarlarının eserlerini okudu. 1865 yılında akademiden mezun oldu ve Poltava Mesleki Okulu’nda öğretmen olarak çalışmaya başlamıştır. Sonra diğer okullarda da ders vermiştir. 1873 yılında Moldova’nın başkenti olan Kişinev’de öğretmenlik yaptı.  Aynı zamanda yazar olarak da eserlerini veriyordu.

Eserlerinde daha çok halk hayatını tasvir ediyordu. ‘Balıkçı Panas Krut’, ‘Mıkola Cerya’, ‘Teyze Paraska ve Teyze Palajka’, ‘Kaydaş Ailesi’ gibi eserleri yazdı. ‘Kaydaş Ailesi’ eseri ilk olarak 1879 yılında yayınlanmıştı. Bu eser Ukrayna okullarında liselerde okunması zorunlu olan klasik Ukrayna Edebiyatı eseri niteliğindedir. Aynı isimli çok popüler tiyatro oyunu da vardır.

1885 yılında emekli oldu ve Kyiv’e geçti ve burada eserlerine devam etti ve 15 Nisan 1918 tarihine vefat etmiştir.

1968 yılında memleketi olan Stebliv Kasabası’nda adını taşıyan İvan Neçuy-Levıtskıy müzesi açılmıştı. Korsun şehri tarafından kasabasına girerken ‘Stebliv, Neçuy-Levitskıy’in Memleketi’ anıtı konulmuştur. Kyiv, Lviv, Çerkası, Poltava ve Ukrayna’nın diğer şehirlerinde yazarın adını taşıyan sokaklar bulunmaktadır.

-Hocam, mutlaka Türkiye’ye gelmişsinizdir. Türkiye’de ziyaret ettiğiniz şehirler hakkında bilgilerle beraber, Ülkemizde Sizi en çok etkileyen yerler, olaylar veya kişiler hakkındaki gözlemlerinizden bahseder misiniz?

Türkiye'ye çok defa farklı vesileler ile gelmiştim. Türkiye'de birçok güzel şehir ve yer var. Şu an en hoşuma giden ve her zaman dönmek istediğim şehirler, Ankara ve Alanya'dır. Alanya şu an birinci sırada. Ankara'da sevdiğim rahatlık,  Alanya'da deniz ile de birleştirilmektedir. 

Röportaj: İsmail Hakkı Kavurmacı