Alay Filistin Romanının Yazarı İsmail Bilgin; 57. Alay’ın savaştığı, Galiçya ve Çanakkale savaşlarıyla ilgili olarak, 57. Alay Çanakkale ve 57. Alay Galiçya Romanlarını da kaleme almıştır.

Alay Filistin’de; cesaretlerine, kahramanlıklarına ve fedakârlıklarına şahit olduğumuz bu şanlı Alay’ın Kahramanlarını, saygı, rahmet ve minnettarlıkla andıktan sonra, şimdi Susuz Aslanların, Cesur Savaşçıların Alayı, 57. Alayın izinden, kahramanlık destanları yazdıkları diğer cephelere gidiyoruz.

Alay, Çanakkale Kara savaşlarının başlangıcı kabul edilen, Anzak Çıkarması ve sonrasında gerçekleşen muharebelerde, Alay’ın cesur savaşçıları, cesur komutanları, Yarbay Mustafa Kemal’in Komutasında, Gelibolu Yarımadasına çıkmış olan Anzakları, bozguna uğratarak parlak bir zafer kazandılar. Bu zaferden dolayı 57. Alay, 30 Kasım 1915 tarihinde Padişahı V. Mehmed tarafından Altın ve Gümüş İmtiyaz Madalyaları ve Harp Madalyası ile ödüllendirildi.

Çanakkale’deki zaferin ardında, 57. Alay’ın, 19. Tümen'le birlikte yeni kurulan 15. Kolordu bünyesinde Galiçya Cephesi'ne gönderildiğini öğrendik. Fakat Galiçya’nın nerede olduğunu ve Osmanlı Askerinin orada neden savaştığını bilmiyorduk!

Araştırmalarımız sonucu Galiçya’yı bulduk ve 57. Alay’ın kahramanca savaşını ve başarılarını burada da izledik. Galiçya, 1945 yılında yapılan sınır değişikliği sonucu Polonya ve Ukrayna Cumhuriyetleri sınırları içinde kalan tarihi bölgedir. Birçok savaşa şahit olan bu bölgenin tarihi önemi, hem Polonya hem de Ukrayna için oldukça büyüktür. İkinci Dünya Savaşından sonra yapılan sınır düzenlemeleri ile bugünkü Ukrayna topraklarında, harika bir şehir olan Lviv yakınlarındadır.  

Birinci Dünya Savaşı’nın başlarında batıya doğru ilerlemek isteyen Rusya ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında çatışmalar olmaktadır. Osmanlı İmparatorlu müttefiki olan Almanya ve Avusturya-Macaristan’a yardım etmekle beraber Osmanlı Devleti’nin Almanya ile var olan demiryolu ağının güvenliğini sağlamak, Balkanlarda kalan Osmanlı topraklarının savunmak ve itilaf Devletleri’nin Balkanlar üzerinden ilerleyerek İstanbul’u işgal etmesinin engellenmek amaçlarıyla Galiçya Cephesine asker göndermişti.

Galiçya hakkında yaptığımız araştırmalarda, birçok ilginç bilgilerle karşılaştık. Bunlardan en ilgincine geçmeden evvel 57. Alay’ında içinde olduğu, Türk 15’inci Kolordusunun faaliyetlerinden kısaca bahsedeceğiz. Yaklaşık bir yıl süre ile esas olarak Dinyester nehrinin kuzeyden güneye uzanan bir kolu olan Zilota Lipa nehri vadi ekseni üzerinde çarpışan Türk 15’inci Kolordusunun, kendisine verilen görevi, büyük zorluklara rağmen en iyi şekilde ve fedakârca yaptığı tarihi kayıtların ortak kanaatidir.

Türk 15’inci kolordusu, Galiçya Cephesinde birçok bölgede 1050’den fazla şehit vermiş ve savaş sırasında 13 ayrı yerde Türk şehitlik ve abidesi yapılmıştır. Krakow, Rakowiçki Mezarlığındaki Türk Şehitliğinde de "Üsteğmen Mehmet İsmail Hakkı" ve kahraman 10 arkadaşı yatmaktadır. 

Ve gelelim en çok ilgimizi çeken konuya Cevat Paşa (Çobanlı) 15. Kolordu Komutanı olarak Galiçya Cephesi'nde görev yaptı.

Dönemin Avusturya basınında çıkan bir anekdota göre Viyana sarayında, imparatorun basın dairesi genel müdürü Oskar Montiong, devletin özellikle Slav tebaası tarafından çok sevilen 18. yüzyılda yaşamış Ukraynalı kâhin Mosij Wernyhora'nın kehanetinden sık sık bahsediyordu. O tuhaf kehanette;

"Wernyhora" Polonyalı ressam Jan Matejk'in en ünlü tablolarından biridir

Türk, atını Dinyester'den suladığında, Polonya ayağa kalkacaktır, deniyordu.

Yaklaşık bir yıl süre ile Dinyester nehrinin kuzeyden güneye uzanan bir kolu olan Zilota Lipa nehri vadi ekseni üzerinde çarpışan Türk 15’inci Kolordusunun Komutanı Cevat Paşa, atını Dinyester'den suladı ve savaşın sonunda Polonya devleti doğdu. Bu anlamda Cevat Paşa ile bu kehanet ilişkilendirildi.

Bu kehanet konusu başka bir kaynakta şöyle geçiyor:

Ukraynalı kâhin Wernyhora’nın, “Türk askeri Vistüla’da atlarını sularsa, Polonya bağımsızlığa kavuşur” diye kehanette bulunmuş. Türkler, 1918’de atlarını Vistüla nehrinde sulamışlar ve Polonya’nın yeniden bağımsızlığına kavuşmasında, bu topraklarda, canlarını vererek şehit olmuşlardır.